«Το Μοναστηράκι είναι συνοικία της Αθήνας γύρω από την Πλατεία Μοναστηρακίου, η οποία εκτείνεται στη νότια πλευρά της οδού Ερμού, από το ύψος
της Πλατείας Μητροπόλεως έως την Πλατεία Θησείου. Γειτνιάζει με τις συνοικίες του Ψυρρή, της Πλάκας και του Θησείου. Το όνομά της προέρχεται
από την παλιά εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αθήνας, που βρίσκεται επί της πλατείας, και παλαιότερα ήταν μετόχι μοναστηριού και συγκεκριμένα, της Μονής Καρέα στον Υμηττό (Μοναστηράκι σημαίνει «μικρό μοναστήρι»). Στην Πλατεία Μοναστηρακίου δεσπόζει το παλιό Τζαμί Τζισταράκη, το
οποίο σήμερα στεγάζει παράρτημα του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης»
Η πολύβουη πλατεία στην καρδιά του
ιστορικού κέντρου είναι μια «περίληψη» της συναρπαστικής πολεοδομικής
ιστορίας της Αθήνας. Aρκεί μια στροφή 360 μοιρών στο κέντρο της για να
ξεδιπλωθεί γύρω μας ένα οικιστικό πανόραμα αιώνων. Μνημειώδης κορνίζα
του πολύχρωμου πολεοδομικού σκηνικού η ίδια η Ακρόπολη, που αφηγείται
τη δική της βαρυσήμαντη ιστορία. Τόπος εγκατάστασης των πρώτων κατοίκων στα νεολιθικά χρόνια, πανίσχυρη
έδρα του μυκηναίου άνακτα, αφιερώθηκε στη λατρεία των θεών, κοσμήθηκε
με «αιώνια» μνημεία, έγινε ξανά φρούριο, για να μετατραπεί σε αρχαιολογικό χώρο στα πρώτα βήματα του νεοελληνικού κράτους. Στη ρίζα του βράχου
αναπαύεται η νεοκλασική Πλάκα, «διατηρητέα» γέφυρα ανάμεσα στο παρόν
και το παρελθόν της πόλης. Γύρω μας
η ιστορική πλατεία, προσανατολισμένη
σταθερά εδώ και αιώνες στις εμπορικές
συναλλαγές και το πάρε-δώσε των ανθρώπων, αποτελεί έναν οικιστικό μικρόκοσμο όπου εκπροσωπούνται διαφορετικοί αρχιτεκτονικοί ρυθμοί, εποχές και
πολιτισμοί. Οργανικά στοιχεία του δυναμικού αυτού πολυπολιτισμικού μωσαϊκού είναι τα εμβληματικά της κτίρια,
που συνθέτουν ένα υπερχρονικό σκηνικό. Η Παντάνασσα αποτελεί οικιστική
«ψηφίδα» των βυζαντινών και οθωμανικών χρόνων, με ενσωματωμένο στους
τοίχους της το αρχαίο παρελθόν. Το γειτονικό της τζαμί ήταν ένα από τα σημαντικότερα μουσουλμανικά τεμένη της
οθωμανικής πόλης. Πλάι του δεσπόζει η
λαμπρή βιβλιοθήκη που έχτισε ο φιλέλληνας Αδριανός, με έντονο το αποτύπωμα του χριστιανισμού αλλά και ζωντανό
τον απόηχο του πολυσύχναστου παζαριού. Ο σιδηροδρομικός σταθμός αφηγείται άγνωστες ιστορίες της νέας πρωτεύουσας, ενώ στα σπλάχνα του κυλούν
τα νερά του Ηριδανού, που συντροφεύει
την Αθήνα στους αιώνες. Τα πόδια μας
πατούν σε υλικά και χαράξεις που νοηματοδοτούν νέες διαδρομές πάνω στις
παλιές. Η σύγχρονη πλατεία είναι στρωμένη με μωσαϊκούς κυβόλιθους από
μάρμαρο, πέτρα και σκαλιστό μαντέμι,
που συμβολίζουν τις «ροές» και την ποικιλοχρωμία των μεσογειακών λαών. Η
«φωνή» του ετερόκλητου πλήθους που
την κατακλύζει υπογραμμίζει εμφατικά
τον παραδοσιακό πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της. Μπορούμε να την αφουγκραστούμε;
Όταν βρίσκεσαι στο Μοναστηράκι, βρίσκεσαι κυριολεκτικά στο κέντρο της ιστορίας της Αθήνας. Όπου κι αν γυρίσεις να κοιτάξεις βλέπεις μνημεία, ιστορικά κτίρια και μια ατμόσφαιρα που σε ταξιδεύει στο παρελθόν. Η ονομασία «Μοναστηράκι» επικράτησε την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης.
Tο Μοναστήρι της Παντάνασσας
Ένα γυναικείο μοναστήρι που χτίστηκε στην περιοχή από τον 10ο αιώνα. Πριν επικρατήσει η συγκεκριμένη ονομασία, η περιοχή είχε πολλά παρατσούκλια όπως «Αμπατζήδικα», «Τζιερτζίδικα», «Πλατεία της Παλιάς Στρατώνας». Οι λόγοι ήταν πολλοί, αλλά τελικά επικράτησε το «Μοναστηράκι».
Στην περιοχή από το 1759, υπήρχε το Τζαμί Τζισταράκη το οποίο…
πήρε το όνομά του από τον Οθωμανό Βοεβόδα της πόλης, Μουσταφά Αγά Τζισταράκη. Ήταν επίσης γνωστό και ως το Τζαμί του Κάτω Συντριβανίου, από ένα σιντριβάνι που υπήρχε κοντά και τροφοδοτούσε ο ποταμός Ηριδανός. Λέγεται πως ο Αγάς για να κτίσει το τζαμί χρησιμοποίησε κίονες από τον ναό του Ολυμπίου Διός. Αυτό θεωρήθηκε ιεροσυλία και πολλοί ήταν εκείνοι που το συνέδεσαν με την επιδημία πανούκλας που έπληξε την πόλη τον επόμενο χρόνο. Το Τζαμί επισκευάστηκε για πρώτη φορά το 1915 και από το 1975 στεγάζει μια αξιόλογη συλλογή κεραμικής από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Οθωμανική και τη νεώτερη Τουρκία.
Την εποχή των Οθωμανικών χρόνων στην περιοχή υπήρχε μια υπαίθρια αγορά…
σιτηρών, κρεάτων και οπωρολαχανικών, με το «Μοναστηράκι» να έχει μέχρι σήμερα μια εμπορική σημασία. Κάποτε ονομάστηκε και Γιουσουρούμ, λόγω του διάσημου παζαριού της οδού Ηφαίστου. Αυτή η ονομασία έχει επιζήσει μέχρι και σήμερα. Η περιοχή των παλαιοπωλείων πήρε το όνομά της από τον Εβραίο έμπορο, Ηλία Γιουσουρούμ, πρώτου ιδιοκτήτη παλαιοπωλείου σε όλη την Αθήνα και πρόεδρο του σωματείου στα τέλη του 19ου αιώνα.
Πλάκα: Περπατάμε στον αρχαιότερο δρόμο της Αθήνας!
Πλατεία Αβησσυνιάς
Η πλατεία Αβησσυνιάς πάλι, φέρεται να πήρε το όνομα της από την ανθρωπιστική βοήθεια που κατέφτασε από την σημερινή Αιθιοπία, για τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Ο σιδηρόδρομος, που η παρουσία του δεσπόζει στην περιοχή (σήμερα υπάρχει και μετρό), έφτασε στο Μοναστηράκι τον Μάιο του 1895, ως έργο για τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η ιστορία του Μοναστηρακίου είναι τόσο πλούσια που θα χρειαζόταν ένα ολόκληρο βιβλίο. Είναι πάντα μια από τις πιο ζωντανές περιοχές της Αθήνας, σημείο συνάντησης πολιτισμών για περισσότερο από μια χιλιετία και ένας τόπος για να φανταστείς με μεγαλύτερη ακρίβεια, το παρελθόν της πρωτεύουσας.
travelstyle.gr
